اصلاحات مازندرانی در مورد انواع گاو و نوع گویش گالش های مازندرانی

به مناسبت گرامیداشت هفته مازندران و شناساندن فرهنگ مازندرانی تعدادی از کلمات اصیل مازندرانی در مورد گالش ها و حتی چوپانان در نواحی کوهستانی و جلگه ای مازندران را در این مجال اوردیم امیدوارم مورد توجه فرهنگ دوستان مازندرانی قرار بگیرد.                                                           انواع گاو در گویش مازندرانی 

۱. مارشن mâršan : گاو ماده‌ی جوان
۲.  فرام fêrâm : گاو نازا
۳. خالک xâlêk : گوساله‌ی چندروزه
۴. خالمه xâlmê : گوساله‌ی دو تا سه‌ماهه
۵. گیلا gilâ : گاو زرد، گاو حنایی
۶. گو gu : گاو 
۷. منگو mangu : گاو ماده‌ی شیرده
۸. گوگ gug : گوساله
۹. گوگزا gugzâ : گوساله
۱۰. تلم talêm : گاو جوانی که هنوز
    نزاییده
۱۱. بارنگ bâreng : گاو قهوه‌ای 
    متمایل به قرمز
۱۲. چر čer : گاو نر پنج‌ساله
۱۳. کلو kalu : گاو شاخ‌شکسته
۱۴. تشک tešk : گاو نر نوجوان
۱۵. هالا hâlâ : گاو سیاه با لکه سفید
    
۱۶. دوک duk : گوساله
۱۷. دوشا dušâ : گاو شیری
۱۸. مارچو mârču : گوساله شیرخوار
۱۹. پل pêl : گاو بدون شاخ
۲۰. جونکا junekâ : گاو نر جوان
   
۲۱. ترمار tarmâr : گاو تازه زاییده
۲۲. چشمیر češmir : گاو سیاه‌رنگ و خال‌خالی
۲۳. پرو  paru : گاو مخصوص شخم زدن، گاو نر اخته شده
۲۴. دوکار dokâr : گاو کاری در سال دوم
۲۵. پاپلی pâpeli : گاو سیاه و سفید
   
۲۶. شیرو širu : گاوی که پیشانی و دم آن سفید است
۲۷. چشمین češmin : گاوی سرخ‌رنگ که چشمانی زیبا داشته باشد
۲۸. شیرا širâ : گاو شیرده
۲۹. سومار sumâr : گاو سیاه
۳۰. غلفر ǧalfêr : گاوی که رنگش متمایل به زرد است
   
۳۱. منگو mangu : گاو ماده‌ی شیرده
۳۲. مارو mâru : گاو ماده‌ی پیشانی سفید
۳۳. دمس dêmês : گوساله یک یا دوساله
۳۴. درمه darêmê : گاو گم‌شده و بی‌صاحب که وارد گله شود
۳۵. گوگزا gugzâ : گوساله
  
۳۶. خلامه xelâmê : گوساله‌ی تازه به دنیا آمده
۳۷. ماشّن mâššan : گوساله‌ی از شیر گرفته شده
۳۸. چنگی čangi : گاوی که شاخ بلند و پیچ‌خورده دارد
۳۹. نااوس nâûs : نازا، گاوی که آبستن نباشد
۴۰. آهو âhu : گاوی که دور چشم آن سیاه است

۴۱. تریسه tarisê : ماده گاوی که زایمان اولش باشد، گوساله ماده یک تا دوساله
۴۲. دمچ dameč : گوساله‌
۴۳. سیاله seyâlê : گاو سیاه‌رنگ
۴۴. زینگال zingâl : گاو ماده‌ی سیاه‌رنگ با پاهای سفید
۴۵. کر kar : گاوی که کمرش سفید است
۴۶. پاروش pâruš : گاو سبک‌پا و تند و تیز
۴۷. خالدار xâldâr : گاو دورنگ
۴۸. مجک majek : گاو شیردهی که گوساله‌اش مرده باشد
۴۹. ورزا vêrzâ : گاو نر، گاو نر اخته شده
۵۰. رش raš : گاو قهوه‌ای روشن، گاو سیاه‌رنگ